‘Van pure schaamte kon zijn moeder de beelden waarop haar zoon stomdronken een agent beledigde niet meer aanzien.’ Coördinator jeugdzaken Cor van Rijn van politieteam Noordwijk vertelt over het project ‘de confrontatie’. Op het politiebureau zien jongeren, samen met hun ouders, op beeld terug hoe ze zich gedroegen toen de politie ze zwaar onder invloed van alcohol aantrof.
‘Op een gegeven moment werd het haar te erg en sloeg ze haar handen voor haar ogen. Te zien was hoe haar zoon wankelend over straat liep, op een gegeven moment viel en daarna een agent begon uit te schelden.’ Deze confrontatie m et de filmbeelden vormt het eerste van in totaal drie gesprekken waar een zogenoemde Halt-straf voor minderjarigen traditioneel uit bestaat. In het project werken de politie, Halt en de gemeente samen.
‘Ik vraag de jongeren, voor we de beelden laten zien, wat ze ervan verwachten’, gaat Cor verder. ‘Meestal denken ze wel dat ze gaan schrikken van wat ze zien, maar kunnen ze niet meer beschrijven wat er allemaal is gebeurd. Dat weten ze gewoon niet meer. Na de beelden laten we ze zelf bedenken aan welke gevaren ze zichzelf hebben blootgesteld. Ze kunnen vrij goed benoemen wat er fout had kunnen gaan, van in coma raken en erger tot slachtoffer worden van een beroving of een zedenmisdrijf. Waar nodig vullen we dat aan.’
Met bodycams de Grent op
Cor en zijn collega Suzanne Rodrigues, hoofdagent met jeugd in haar takenpakket, brachten ‘de confrontatie’ uit Amersfoort – waar het succesvol is ingezet – naar Noordwijk. Van burgemeester Rijpstra kregen de Noordwijkse agenten vier bodycams om het gedrag van dronken jeugd te filmen. De badplaats met als bekendste uitgaansgebied de Grent, trekt in de weekenden veel jongeren aan van wie een aantal zich te buiten gaat aan alcohol. Hulpverlening heeft altijd prioriteit als agenten jongeren op straat laveloos aantreffen. Soms liggen ze in hun eigen braaksel of zijn ze niet of nauwelijks aanspreekbaar. Probleem is dat ze zich achteraf vaak niet herinneren wat ze allemaal onder invloed gedaan hebben. Door zichzelf op beeld terug te zien beseffen ze hoe dronken ze eigenlijk waren en hoe vreselijk of beschamend ze zich in sommige gevallen hebben gedragen.
Paniek
Op de ouders maken de beelden ook veel indruk, weet Cor: ‘Een dronken meisje lag met onderkoelingsverschijnselen op straat. Samen met een vriendinnetje had ze op het strand een fles sterke drank soldaat gemaakt die een meerderjarige vriend had gekocht. Terug op de Hoofdstraat ging het fout. De moeder van het vriendinnetje werd gebeld en kwam er hals over kop naar toe. Op beeld is de paniek in haar stem goed te horen.’ Het onderkoelde meisje moest met de ambulance naar het ziekenhuis gebracht worden. Bij het zien van de beelden was haar moeder echt geschokt en brak ze.’
Niet of veel minder gedronken
Het meisje is er gelukkig weer bovenop gekomen. ‘Tot nu toe hebben we met de nieuwe bodycams drie jongeren gefilmd en daarmee geconfronteerd. Daarvoor hebben we met eigen camera’s – minder handig in gebruik en met een mindere beeld- en geluidskwaliteit – veertien jongeren gefilmd. Elk weekend minstens één. Van de jongeren zelf horen we dat ze daarna niet meer of veel minder hebben gedronken en soms zelfs helemaal niet meer zijn uitgegaan. Hun ouders bevestigden dit.
Rest van je leven op internet
Na het gesprek vernietigt de politie de beelden. ‘Wij doen dat wel’, legt Cor uit. ‘Maar we waarschuwen altijd dat omstanders ook hadden kunnen filmen. Als ze dan dat filmpje met je naam erbij op internet zetten, achtervolgt dit je de rest van je leven. Bijvoorbeeld als je solliciteert bij een werkgever die ook kijkt wat er online over jou te vinden is.’ Na dit eerste gesprek volgen nog twee gesprekken met Halt waarin afspraken worden gemaakt over leer- en werkopdrachten. ‘Zoals excuses aanbieden’, legt Cor uit. ‘Vaak bieden ze ons als politie excuses aan omdat wij ze hebben uitgelegd dat we de tijd die we aan hun kwijt zijn niet aan andere zaken kunnen besteden. Als je buurman 112 belt, sta ik hier bij jou, zeg ik dan.’
In de steek gelaten
Een ander gevaar is dat je in dronken toestand sneller met geweld te maken krijgt. Met je gedrag lok je klappen uit, of je gaat zelf slaan. ‘Ook zien we vaak dat dronken jongeren moederziel alleen op straat liggen, in de steek gelaten door hun vrienden. Een jongen die stomdronken op de rug van zijn vriend een kroeg werd uitgedragen, kreeg dan ook van ons te horen dat dit het enige positieve punt in het verhaal was. Dat hij op zijn vrienden kon rekenen.’
Gemeente, Halt en politie monitoren samen het project. Na een jaar volgt een evaluatie.