Met het versturen van vakantiegroeten aan politiek Den Haag door de vier burgemeesters uit Zandvoort, Noordwijk, Katwijk en Wassenaar mag de boodschap duidelijk zijn; de kustgemeentes Hollandse Kust laten zich niet zomaar ‘hekken’. Een windpark van HONDERDEN windmolens, formaat Euromast, moet op korte termijn verrijzen in het zicht van de kust. De kustgemeentes geloven dat het park voor hun desastreuse gevolgen heeft. Strand, zee en uitzicht. Ze zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Niemand is TEGEN schone/duurzame energie, maar ook iedereen zou moeten zijn VOOR de beste locatie. En dat is een locatie als IJmuiden Ver, waar de molens uit het zicht kunnen staan. Pas nu lijkt men zich pas echt doordrongen van de omvang en verregaande consequenties van de plannen van het Rijk. Bewoners en ondernemers werken nauw samen met de gemeenten met de hoop Den Haag op betere gedachten te brengen. Kustliefhebbende ondernemers hebben de krachten gebundeld in de Stichting ‘Verzet Windmolens Hollandse Kust’.
Hugo de Bruijne, een van de woordvoerders van de Stichting: ‘Het is vijf voor twaalf. Het heeft geen zin om achterom te kijken en te zwartepieten waarom wij als direct betrokkenen nu pas aangehaakt zijn. Dat doen we uiteraard wel op de achtergrond, ook juridisch. Maar het is nu alle hens aan dek. De overvolle Randstad staat op het punt haar kustuitzicht te verliezen. Ook het Ministerie van Economische Zaken, die juist kusttoerisme wil stimuleren, geeft ruiterlijk toe dat het consequenties zal hebben. De kustgemeenten die afhankelijk zijn van toerisme zullen te kampen hebben met banenverlies. Maar hoe groot dit aantal is, daar lijkt niemand zijn vingers aan te willen branden. En toeristen willen geen hekwerk van molens, geen verpeste zonsondergangen, geen vreselijke turbinedisco in de nacht. Toeristen hebben dan beter alternatieven, dat ziet en weet iedereen. Alleen we handelen er niet naar.’
GEEN DRAAGVLAK
Iedereen weet dat je een veranderingsproces begint met het creëren van draagvlak. Met het oogsten van ‘low-hanging fruit’; veel voordelen, relatief weinig nadelen. Met de keuze voor grote, aaneengesloten turbinevelden op zichtafstand, waar bovendien toerisme een belangrijke economische factor vormt, maakt minister Kamp duidelijk dat hij kennelijk voorkeur heeft voor het laaghangende fruit van de windindustrie. Daarmee neemt hij burgers, natuurliefhebbers, strandbezoekers en ondernemers in de toeristische industrie volstrekt niet serieus. ‘Ongehoord. Letterlijk en figuurlijk’, zegt de Bruijne.
Minister Kamp heeft bakzeil moeten halen in de Groningse gaswinning en is nu gebrand op een succes. ‘Je zou verwachten dat deze minister heeft geleerd van de ervaringen en nu kiest voor breder draagvlak. Maar nee, hij kiest voor sterk groeiende weerstand én vertraging. Zelfs pro-wind bewegingen schijnen hier niet blij mee zijn. Waarom opteert Kamp niet voor IJmuiden Ver, met de minste weerstand en het grootste draagvlak?
Of mag dat niet van de Eneco’s en TenneTs?’
SCHONE ENERGIE = SCHONE INFORMATIE
‘Hoe schoon is de informatie die wij krijgen? Wat speelt er zich achter de schermen af? Het stikt van de vaagheden en vragen waar we geen antwoord op krijgen. Volledig in het voordeel van minister Kamp. We moeten meedoen aan een spel met aangepaste, incomplete spelregels. En dan ook nog nadat de eerste helft al is gespeeld. De winnaar staat kennelijk bij voorbaat vast, dat noemen wij vuil spel.’
‘Kijk naar de recente uitingen van een woordvoerder van het Rijk over de Rijkscoördinatieregeling. Een regeling die er is gekomen om dingen tegen de zin van mensen door te drukken. Kamp zegt hierover dat de betreffende woordvoerder zich onhandig heeft uitgedrukt. Onhandig? Of mag de waarheid niet worden genoemd? Deze minister heeft haast en wil zaken doordrukken. Linksom, of rechtsom winnen. Koste wat het kost. Maar dat gaat zomaar niet.
Een volgend Fyra-fiasco voor onze kust moeten we absoluut voorkomen!’
VAAGHEDEN, VERWARRING, VRAGEN EN VERMOEDENS
• Minister Kamp is herhaaldelijk gevraagd, ook door de kamer, om de onderliggende onderbouwing van de MKBA en SDE2014+. Tot op heden ontbreekt deze onderbouwing. Waarom? Wat heeft deze minister te verbergen? Zijn de cijfers er überhaupt wel? Of passen ze niet in de plannen?
• Waarom laat de minister geen nieuwe MKBA opstellen op basis van actuele cijfers en ontwikkelingen?
• Waar zijn de onderbouwingen van ECN, op basis waarvan de 59 miljoen subsidie is gereserveerd? (punt 8 uit de lijst met feiten) Waarom krijgt ECN geen zogenaamde concurrentiegevoelige informatie van de windindustrie? Kan/wil de minister hen niet daartoe dwingen? Concurrentiegevoeligheid lijkt ons in het kader van het energieakkoord geen valide argument.
• Heeft de minister laten berekenen wat de meerkosten zijn van bouwen op IJmuiden Ver ten opzichte van Hollandse Kust? Waar zijn die cijfers en onderbouwing dan?
• Realiseert de minister zich – ook in het licht van de recente rechterlijke uitspraak over Urgenda – dat op IJmuiden Ver direct kan worden begonnen met bouwen. Dus geen vertraging in de procedure. Of willen partijen niet meer naar IJmuiden Ver? Wie bepaalt dat?
• IJmuiden Ver wordt omringd door Britse, Noorse en Deense windparken. Is gekeken naar voor de hand liggende mogelijkheden om aan te sluiten op dat netwerk in plaats van aansluiting met de kust bij IJmuiden Ver? En wat betekent dat voor de kosten, zowel nu als op de lange termijn? De geclaimde besparingen Hollandse Kust (dichterbij=goedkoper) zijn dan in feite de meerkosten voor de toekomst…
• Er is nog relatief weinig bekend over de specifieke problemen van het bouwen van windmolens op zee. Waarom wordt gerekend met 20-jaar levensduur, terwijl op basis van ervaringscijfers blijkt dat molens op zee/in zeewater het zwaar te verduren hebben. En een productiviteit van 15 jaar al optimistisch is…
• Waarom is er geen/weinig aandacht voor de problemen van bouwen op zee? Turbines die een aantal jaren geleden op zee zijn gebouwd zakken scheef omdat de cementlijm oplost in zeewater. Dus halen de molens geen optimaal rendement. Over kosten gemoeid met zo’n ‘foutje’ horen we veel te weinig.
• Waarom negeert de minister het rapport van de Algemene Rekenkamer waarin staat dat er sprake zal zijn van een permanente onderproductie van 26 %! En er, volgens de Rekenkamer, 12 miljard extra nodig is om de doelstellingen van 2023 te realiseren.
• Wat gebeurt er met de windparken op zee als ze niet meer rendabel zijn en worden ingehaald door verregaande nieuwe innovaties als zonnecollectoren of getijdencentrales? Megalomane schroothopen voor de kust? Wie ruimt dat op? En draait de belastingbetaler op voor die extra kosten?
• Rijksambtenaren suggereren dat de turbinevelden van nu over twintig jaar weer worden afgebroken; een desinvestering van bijna 100 miljard euro! Verwacht de minister nu al dat er tegen die tijd betere, meer innovatieve en langdurigere oplossingen zijn? Kunnen we daar niet op anticiperen?
• De windindustrie geeft aan dat partijen vanwege grote investeringen en relatieve onbekendheid met bouwen op zee, risicomijdend zijn. En kiezen voor gebruik van bewezen, achterhaalde technieken, in plaats van volop te innoveren. Terwijl snelle innovatie voorop moet staan!
• Waarom kunnen we op basis van de Europese Klimaatafspraak niet de eerstkomende jaren vooral investeren in GEBRUIK van schone, herwinbare energie op basis van vernieuwing en innovatie? En DAARNA kiezen voor de beste wijze van productie? Dus wel voldoen aan onze verplichtingen, maar niet perse direct zelf produceren!
• Er zijn verschillende wetenschappelijke onderzoeken die keihard aantonen dat het klimaat beïnvloed wordt door enorme turbineparken. Ze ‘mixen’ luchtlagen door elkaar, en dat heeft, zeker vlak voor de kust, zeer ongewenste gevolgen zoals zeevlam, heftige regenbuien, etc. Waarom wordt dat niet besproken? Badplaatsen moeten dit weten!
• Windmolenparken kunnen elkaar flink in de weg zitten en wind ‘opsnoepen’. Dat betekent een enorme afname van windopbrengst. Daar wordt kennelijk in alle berekeningen geen rekening mee gehouden?
• De Denen worden door pro-wind bewegingen steeds als groot voorbeeld genoemd. Ze lopen voorop in de ontwikkelingen en natuurlijk moeten wij nauw samenwerken en leren van hun ervaringen. Maar weet iedereen ook dat de Denen hier wel de hoofdprijs voor betalen met de allerhoogste energiekosten binnen Europa?
• Waarom haperde het computersysteem van het Platform Participatie waarmee zienswijzen konden worden ingediend tegen de huidige plannen? Na herhaaldelijk aandringen heeft het Rijk de procedure van indienen met een week verlengd. ‘Als mensen die storingen niet hadden gemeld, dan hadden we fors minder zienswijzen in kunnen dienen. Toeval?
• In november werd aan de diverse wethouders van kustgemeentes een filmpje vertoond met animatiebeelden van windmolens op zee. Datzelfde filmpje zou in een voorlichtingsbijeenkomst in februari jl. weer worden getoond? Echter de hele bijeenkomst werd geannuleerd en het filmpje ‘verdween’. In een later stadium dook het op, met veel mildere beelden, duidelijk aangepast…
• Het Rijk geeft aan, bijvoorbeeld bij Luchterduinen, hoeveel dagen per jaar de molens zichtbaar zijn. Op basis van ervaringscijfers blijkt dat nu al het aantal dagen van 2015 nu al is behaald, terwijl we nog een half jaar te gaan hebben… Hoezo realistisch?
‘Deze opsomming is niet limitatief. Maar geeft wat ons betreft vooral weer met hoeveel vraagtekens we zitten. Zou minister Kamp het spreekwoord ‘Beter ten halve gekeerd, dan ten hele gedwaald’ niet kennen? Wij zitten er bovenop en laten onze stem keihard horen. Het is nog niet te laat! Ook niet voor minister Kamp en zijn collega’s in Den Haag.’
FEITEN
Voor wat betreft de onderbouwing, de achtergrond over de ontwikkeling van windparken op zee verwijzen we naar de 10 feiten die iedereen moet weten.
De minister van Economische Zaken heeft besloten dat er tot 2023 vijf grote windturbinevelden op zee komen (zie kaartje)
• 2 velden 700 MW, 12 mijl uit de Zeeuwse kust
• 2 velden 700 MW, voor de Hollandse Kust Zuid (2x 350 MW in 2017, 2x 350 MW in 2018)
• 1 veld 700 MW, voor Hollandse Kust Noord
De aangewezen gebieden Hollandse Kust zijn bij voorbaat te klein om 2100 MW op te kunnen plaatsen. Daarom is een aanvullende strook van 2 mijl aan de oostkant nodig, waarmee de velden op 10 mijl uit de kust zouden komen te staan. En dat is precies het stadium waar we nu staan. De genoemde velden zijn aangewezen (+ IJmuiden Ver), maar er loopt nu een formele procedure om politiek akkoord te krijgen op die aanvullende stroken binnen de 12 mijlszone.
10 FEITEN DIE IEDEREEN MOET WETEN:
1. Er ligt een Europese klimaatafspraak om in 2020 20% minder CO2 uitstoot te produceren (afgezet tegen 1990). Deze Europese afspraak heeft betrekking op GEBRUIK van herwinbare, schone energie als middel.
2. Het Nederlands regeerakkoord heeft op basis hiervan de doelstelling opgenomen om in 2023 16% duurzame energie te PRODUCEREN. En in 2050 80% tot 95% duurzame energie.
3. Windmolenparken zijn in Nederland dé manier om aan die productienormen te kunnen voldoen. Vanwege onvoldoende draagvlak op land is gekozen voor – driemaal duurdere -uitbreiding van de productie door windturbines op zee.
4. Het ministerie van Infrastructuur en Milieu heeft op basis van onderzoek – voorlopig –
6 gebieden op zee aangewezen.
5. Het ministerie van Economische Zaken heeft een Maatschappelijke Kosten en Baten Analyse (MKBA) laten uitvoeren om te laten onderzoeken of windturbinevelden BINNEN de 12 mijlszone, te beginnen op 3 mijl uit de kust, veel voordeliger zou zijn. Nu er geen sprake meer is van een situatie 3 mijl uit de kust hanteert de minister geen actuele cijfers (die er dus ook niet zijn).
6. Deze MKBA is voor een groot deel van de cijfers afhankelijk van door ECN (Energieonderzoek Centrum Nederland) aangeleverde informatie. In de MKBA zijn geen onderbouwingen opgenomen van de cijfers.
7. Uit onderzoek bij ECN blijkt dat ECN geen informatie over bestaande windturbinevelden ontvangt van de industrie. Dat zou concurrentiegevoelige informatie zijn.
8. ECN blijkt zich te baseren op ‘ervaringscijfers uit Duitsland’ en ‘best guess’. Op basis hiervan zijn subsidies ter waarde van bijna 59 miljard euro gereserveerd. (SDE, Stimulering Duurzame Energieproductie 2014+).
9. MKBA heeft informatie opgenomen over kustbezoek en mogelijke consequenties. De cijfers die zijn gebruikt corresponderen volstrekt niet met de realiteit. Het MKBA noemt een getal van jaarlijks 20 miljoen voor de hele Nederlandse kust. Onderzoeksbureau Decisio komt uit op circa 65 miljoen bezoekers.
10. Uit onderzoek uitgevoerd in opdracht van de kustgemeentes blijkt dat economische schade ten gevolge van afnemende bezoekersaantallen/toerisme 65 miljoen per jaar zou bedragen (1550 arbeidsplaatsen). Gebaseerd op een foto van 32 turbines, op een afstand van 12 mijl.
+ Kader met informatie IJmuiden Ver:
• Locatie F op bijgevoegd kaartje (bijlage)
• Op 40 zeemijl afstand vallen de molens daar – vanaf de kust gezien – weg achter de horizon
• Locatie ligt dicht tegen internationale windparken aan, mogelijk aansluiting op internationaal netwerk?
• Verder uit de kust betekent meer windopbrengst
• IJmuiden heeft geen enkel bezwaar tegen de komst van het park