Burgers monddood na aanpassing Burgerinitiatief

Foto: Haagspraak

Op 2 februari j.l. heeft de Gemeenteraad van Noordwijk een nieuwe Verordening Burgerinitiatief goedgekeurd. De nieuwe verordening vervangt de verordening uit 2008.In de toelichting staat te lezen dat de belangrijkste verandering in de nieuwe Verordening Burgerinitiatief is dat de leeftijd van de indieners is teruggebracht van 18 naar 16 jaar. Helaas is deze bewering onjuist. Bij nadere lezing van de nieuwe verordening blijkt dat twee belangrijke andere onderdelen zijn gewijzigd.

De onderwerpen waarover een burgerinitiatief mag gaan, mogen vanaf de inwerkingtreding van het nieuwe burgerinitiatief, de laatste twee jaar niet als onderwerp in de Raad besproken zijn. Dit was in de oude verordening 6 maanden! Ook is het niet meer mogelijk om een burgerinitiatief te initiëren over een onderwerp dat een wijziging van het beleid betreft dat al in een vergevorderd stadium van ontwikkeling is. De Gemeenteraad geeft hiermee te kennen dat de burger vooral de Raad niet moet aansporen om daadkrachtig te werk te gaan!

Er staat nu het volgende te lezen over de besluitvorming van de Gemeenteraad naar aanleiding van een burgerinitiatief:  de Raad neemt een gemotiveerd besluit over het burgerinitiatief, waarbij het burgerinitiatief geheel of gedeeltelijk kan worden aangenomen of afgewezen. Met andere woorden: de Gemeenteraad kan delen van het burgerinitiatief negeren zonder instemming van de indieners.

De Vereniging van Nederlandse Gemeente zegt in een toelichting op het burgerinitiatief het volgende. “Essentieel voor het burgerinitiatief is dat de initiatiefnemers “geestelijk eigenaar” blijven. De rol van de overheid is slechts faciliterend. Het is voor de politiek niet mogelijk een voorstel zonder toestemming van de initiatiefnemers aan te passen of (onherkenbaar) te veranderen. De burgers zullen hun eigen idee dus altijd kunnen blijven herkennen.”

Volgens de Gemeentewet hebben raadsleden het recht van amendement. Daarvan is gebruik gemaakt door de Gemeenteraad bij het burgerinitiatief Hotels van Oranje dat door 2500 Noordwijkers werd ondersteund. Met deze juridische truc heeft de Gemeenteraad ingestemd met het burgerinitiatief dat door de wijziging essentieel werd aangetast. Dit is strijdig met het karakter van de Verordening Burgerinitiatief 2008.

Met de nieuwe visie op het Burgerinitiatief in de hand kan de Gemeenteraad nu de meeste relevante onderwerpen naast zich neer leggen en ook nog zonder overleg met de initiatiefnemers delen ervan wijzigen.

Voor het Platform Initiatief Noordwijk is dit een reden van verdere burgerinitiatieven af te zien. Het heeft geen zin om inwoners van Noordwijk te mobiliseren nu deze nieuwe verordening is aangenomen.

Uiteraard blijft het Platform de transparantie en het democratisch gehalte van de besluitvorming in de Gemeenteraad en de uitvoering ervan door het College op de voet volgen, toetsen en hierover publiceren.